Przejdź do

Co to jest wzór przemysłowy i jak go chronić?

Paweł Oziębłowski 15 lis 2016

Wygląd zewnętrzny produktu bez wątpienia w znacznym stopniu warunkuje to, jakie jest nim zainteresowanie na rynku. Trzeba podkreślić, że konsument zwykle stawia na wyroby, których opakowania, kształt, kolorystyka zwracają jego uwagę, przyciągają wzrok. Okazuje się więc, że nierzadko parametry techniczne, specyfikacja czy skład produktu schodzą na dalszy plan, liczą się aspekty wizualne.

 

Co warto wiedzieć o wzorze przemysłowym?

Zgodnie z art. 102 ustawy Prawo własności przemysłowej, wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.

Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych.

Wzór przemysłowy tyczy się tylko cech, które jesteśmy w stanie zobaczyć gołym okiem. Co ważne, produkt, który chroniony jest danym wzorem przemysłowym musi być nowy i powinien wyróżniać się indywidulanym charakterem. Po pierwsze więc wyrób nie mógł być podany czy ujawniony publiczne wcześniej niż rok od daty jego zgłoszenia do ochrony, a po drugie, musi on odróżniać się znacząco od wzoru, który został już wcześniej upubliczniony. Warto podkreślić, że wzór nie jest uznawany za publicznie udostępniony, jeżeli nie mógł on dotrzeć do wiadomości osób zawodowo zajmujących się dziedziną, której wzór dotyczy. Ocena indywidualnego charakteru wzoru przemysłowego powinna uwzględniać zakres swobody twórczej przy opracowywaniu wzoru. Wypada wspomnieć, że o indywidualnym charakterze mówimy wtedy, gdy ogólne wrażenie, jakie wzór przemysłowy wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo.

 

Jak zarejestrować wzór przemysłowy?

W wyniku zastrzeżenia wzoru przemysłowego, jest on chroniony tak zwanym prawem z rejestracji. W konsekwencji wyłącznie określony przedsiębiorca legitymuje się prawem do korzystania z danego wzoru przemysłowego. Prawo to przysługuje przez maksymalnie 25 lat. Warto podkreślić, że przedsiębiorca może sprzedać wzór innemu podmiotowi czy wyposażyć inny podmiot w licencję na korzystanie ze wzoru. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego na terytorium RP jest udzielane przez Urząd Patentowy RP.

 

Wzór wspólnotowy i nie tylko

Prawa ochronne można rozszerzyć, jeżeli zależy nam na tym, by wzór przemysłowy chroniony był na terytorium całej Unii Europejskiej. W takim przypadku wniosek o rejestrację jako wzór wspólnotowy należy kierować do Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej w Alicante.  Zastrzeżenie wzoru przemysłowego w Unii Europejskiej również zapewnia prawa ochronne na 25 lat. Okres ten podzielony jest na pięcioletnie podokresy. Warto wskazać na różnicę pomiędzy procedurą krajową a europejską, jeżeli chodzi o zastrzeżenie wzoru przemysłowego. Otóż, w Polsce istnieje możliwość zgłoszenia maksymalnie 10 odmian danego wzoru, natomiast w Unii Europejskiej ograniczenia takiego nie ma.

Istnieje także możliwość zastrzeżenia wzoru przemysłowego we wszystkich lub w wybranych państwach, które należą do Aktu Genewskiego Porozumienia Haskiego.

Podmiot, który chce zarejestrować i objąć prawami ochronnymi wzór przemysłowy musi skierować do właściwego organu wniosek o udzielenie prawa z rejestracji. W dokumentacji patentowej nie może zabraknąć specjalistycznego opisu. Ważną rolę odgrywa także wizualizacja konkretnego rozwiązania. Niezbędne będą zdjęcia, a także rysunki techniczne. Jeżeli zgłaszający chce występować przed Urzędem Patentowym przez pełnomocnika, może być nim jedynie rzecznik patentowy. Szczegółowych informacji dotyczących procedury ubiegania się o prawa ochronne dla wzoru przemysłowego najlepiej szukać na stronie Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej.