Przejdź do

Jak napisać testament?

Paweł Oziębłowski 08 kwi 2018

Chcąc napisać testament zwykle dokładamy wszelkich starań, by był on ważny i posiadał moc prawną. W tym celu, zanim zabierzemy się do sporządzania oświadczenia ostatniej woli przeszukujemy Internet, poszukując wzoru, zgodnie z którym należy spisać testament. Czy rzeczywiście taki wzór istnieje?

Nie istnieje coś takiego, jak jednolity wzór testamentu, w oparciu o który muszą być tworzone wszystkie, prawnie wiążące testamenty. Ważne jedynie jest, by testament spełniał kilka reguł.

Każdy pisemny testament (czy to akt woli sporządzany przed notariuszem, czy testament spisywany w samotności) musi zostać w całości sporządzony odręcznie.

Nie wystarczy osobiste złożenie podpisu, cała treść testamentu musi być napisana ręką testatora. Odpada więc komputer, maszyna do pisania oraz sporządzenie dokumentu przez osobę trzecią. Ten warunek jest niezwykle istotny ze względu na późniejszą możliwość  zakwestionowania autorstwa testamentu przez jego autora. W takim wypadku niezbędne bywa wykonanie ekspertyzy grafologicznej, czyli właśnie porównanie pisma, jakim został wykonany testament z innymi zapiskami, których bez wątpienia autorem jest testator.

Każdy testament koniecznie musi być opatrzony datą, w której został sporządzony  i podpisem (oczywiście odręcznym) jego autora.

Data na testamencie jest szczególnie ważna wtedy, gdy ten sam testator sporządził za swojego życia więcej niż jedno oświadczenie ostatniej woli. W takim wypadku należy porównać daty znajdujące się na dokumentach i uwzględnić ten, na którym widnieje chronologicznie ostatnia data. Dzień, w którym spisany został testament może również mieć znaczenie podczas ewentualnej rozprawy, na której ów testament zostanie podważony. Dzieje się tak np. wówczas, gdy rodzina testatora decyduje się zaskarżyć testament z powodu domniemanej choroby psychicznej testatora. Wtedy znajdująca się na testamencie data, może np. pozwolić na udowodnienie, że został on sporządzony w czasie, gdy choroba jego autora znajdowała się w remisji. Jeśli chodzi o podpis, który również jest nieodzownym elementem testamentu, w połączeniu z odręcznym charakterem całości i sformułowaniem typu „Ja, Jan Kowalski, urodzony dwunastego maja 1942 roku w Krakowie będąc w pełni władz umysłowych…” pomaga w potwierdzeniu jednoosobowego (testamenty wspólne, sporządzane np. przez współmałżonków nie są skuteczne prawnie) autorstwa testamentu oraz przesądzeniu o stanie świadomości testatora, do którego przecież sam się odniósł.

Sporządzając testament, musimy zwrócić uwagę, by było to zrobione precyzyjnie.

Np. dobrze jest, zamiast „Cały swój majątek zapisuję synowi.” napisać „Cały swój majątek, w którego skład wchodzą:… zapisuję mojemu synowi Adamowi Nowakowi urodzonemu 18 lipca 1978 roku w Warszawie.”. Dzięki temu, rodzina uniknie w przyszłości sporów o to, kto konkretnie został powołany do spadku oraz dylematów o przykładowej treści „Czy zbiór znaczków wchodzi w skład majątku?”.

W testamencie mogą również znaleźć się dodatkowe elementy takie jak: podpis świadka, którego powołaliśmy po to, by w przyszłości świadczył o tym, że testament został sporządzony z zachowaniem wszystkich wymaganych norm, dopisany z opóźnieniem paragraf, odwołujący poszczególne zapisy testamentu (dobrze jest, konstruując go użyć wyrażeń typu „anuluję”, by nasza wola dotycząca zmiany testamentu została wyrażona wyraźnie) lub ostatnia wola niedotycząca bezpośrednio posiadanego przez testatora majątku.

Sporządzając testament, w oparciu o powyższe zasady, nie musimy martwić się, że jego ważność zostanie podważona ze względu na zawarte w jego treści błędy. Przy tworzeniu oświadczenia ostatniej woli istnieje bowiem duża dowolność. Można np. uzależnić wykonanie poszczególnych jego postanowień od pewnych warunków. Należy jedynie pamiętać, że testament musi zostać spisany odręcznie i klarownie oraz zawierać datę i podpis. Jeśli mimo wszystko chcemy upewnić się, że stworzony przez nas testament nie zawiera błędów i znajdują się w nim wszystkie niezbędne elementy, dobrze jest spisać go w obecności notariusza. Co prawda, jest to usługa odpłatna, a testament notarialny ma jednakową moc prawną, co osobiste oświadczenie woli, ale ten pierwszy, ze względu na obecność notariusza podczas jego tworzenia jest zdecydowanie trudniejszy do zaskarżenia.